In de motie van Eerste Kamerlid Scholten van D66 wordt de regering gevraagd onderzoek te doen naar de oorzaken van het oplopen van de kosten op het terrein van de gesubsidieerde rechtsbijstand. De precieze samenstelling en taakopdracht van de in te stellen commissie zal binnenkort worden vastgesteld. Volgens staatssecretaris Teeven stelt de Eerste Kamer terecht de oplopende kosten aan de orde. ,,Om de toegang tot het recht ook in de toekomst veilig te stellen, moet het stelsel wel betaalbaar blijven’’, aldus de staatssecretaris.
Een commissie gaat onderzoek doen naar de problematiek van oplopende kosten in de gesubsidieerde rechtsbijstand in relatie tot de toegang tot het recht. Dat heeft staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie aan de Eerste en de Tweede Kamer geschreven. Het kabinet heeft op voorstel van de staatssecretaris besloten een commissie in te stellen in reactie op een tweetal moties die door de Eerste Kamer zijn aangenomen bij aanvaarding van de begroting van Veiligheid en Justitie 2015.
De motie van Eerste Kamerlid Franken van het CDA vraagt de regering de voorgenomen bezuinigingen op de gesubsidieerde rechtsbijstand (oplopend naar 85 miljoen euro in 2018) achterwege te laten en alternatieve financieringsmogelijkheden te zoeken. Staatssecretaris Teeven zal in afwachting van het rapport van de commissie het wetsvoorstel ten aanzien van de stelselvernieuwing rondom de gesubsidieerde rechtsbijstand opschorten. Na publicatie van dat rapport zal de staatssecretaris zich opnieuw beraden op maatregelen op het terrein van de gesubsidieerde rechtsbijstand.
Een eerste stap in het beteugelen van de kosten is gezet in de algemene maatregel van bestuur die 30 april 2014 is voorgehangen bij de Eerste en Tweede Kamer. De motie-Franken biedt geen alternatieve dekking voor het tekort dat direct op de begroting 2015 zou ontstaan als de algemene maatregel van bestuur achterwege zou blijven. Uitstel zou leiden tot een gat op de begroting 2015 van 13,3 miljoen euro.
De regering ziet zich dan ook genoodzaakt om de algemene maatregel van bestuur per 1 februari 2015 in werking te laten treden. Wel zal de staatssecretaris Teeven de commissie vragen om ook die maatregelen mee te nemen in het onderzoek. Mocht het onderzoek daartoe straks aanleiding geven, kunnen er nog wijzigingen plaatsvinden in deze algemene maatregel van bestuur.
De rechtzoekende wordt niet geraakt door de algemene maatregel van bestuur. De maatregelen zijn gericht op de vergoeding aan rechtsbijstandsverleners. De basisvergoeding per punt voor advocaten in rechtsbijstandszaken zal na een korting van 35 cent, en een tijdelijke stopzetting van de indexatie rond de 105 euro blijven. Ook de vergoeding voor advocaten per punt in bewerkelijke strafzaken blijft boven de 100 euro. Dat is een ondergrens voor staatssecretaris Teeven.